دستگاه‌های کمکی گردش خون عنوان کلی برای دستگاه هایی است که جهت حفظ خونرسانی بافت‌های بدن به کمک قلب می آیند. این دستگاه‌ها دیر زمانیست که با حفظ گردش خون حین توقف عملکرد قلب امکان انجام انواع جراحی های باز را برروی عروق کرونر، دریچه ها و سایر ساختار‌های قلب و عروق قلب فراهم کرده اند. تجربه ارزنده کمک به گردش خون در بیمارانی که حین یا بعد از اعمال جراحی دچار نارسایی قلب میشدند راهگشای استفاده از این تکنولوژی برای کمک به بیماران نارسایی قلب فراهم آورد تا جایی که امروزه قلب مصنوعی بعنوان درمان جایگزین پیوند قلب در گروهی از بیماران نارسایی قلب مطرح میشود.
١- دستگاه‌های کمکی گردش خون موقتی:
این ماشین‌ها برای حمایت کوتاه مدت گردش خون در اتاق عمل باز قلب، ICU قلب، حین انجام اعمال تهاجمی به روش غیر جراحی (شامل آنژیوپلاستی، والولوپلاستی و …) و همچنین در مواردی از نارسایی قلبی حاد بعلل عفونت‌های ویروسی، عوامل الت‌هابی، مواد شیمیایی و دارویی بکار میروند. در زیر به تعدادی ازین دستگاه‌ها اشاره میشود:
١-١- ECMO
اکمو مخفف “اکسیژناسیون خارج بدنی از طریق غشاء” میباشد و اشاره به دستگاهی دارد که پس از خروج خون از بدن از طریق یک پمپ سانتریفوگال و عبور آن از غشائی در مقابل اکسیژن، خون اکسیژنه شده را به داخل بدن بازمیگرداند. این دستگاه قدرت افزایش جریان خون در گردش و در نتیجه افزایش خونرسانی به بافت‌های حیاتی دارد. تعبیه این دستگاه به دو روش مرکزی (با باز کردن قفسه سینه در اتاق عمل) و محیطی (خارج از اتاق عمل از طریق شریان و ورید کشاله ران یا در موارد خاصی از ورید گردن) میباشد و در هردوحال نیاز به مراقبت ویژه توسط تیم تخصصی دارد. اکمو از چند ساعت تا چند روز میتواند حمایت گردش خون انجام دهد و در صورت نیاز به ادامه حمایت بایستی از دستگاه‌های با طول عمر بیشتر استفاده شود.
١-٢-پمپ‌های موقتی حمایت گردش خون
این پمپ‌ها چند روز تا چند هفته میتواند گردش خون سمت راست، چپ یا هردو را حفظ کند. تعبیه این پمپ‌ها معمولاً در اتاق عمل انجام میشود ولی انواعی (عموماً با طول عمر کمتر) هستند که امکان تعبیه در حین آنژیوگرافی دارند.
دستگاه‌های کمکی گردش خون
٢- پمپ‌های طولانی مدت حمایت گردش خون:
این پمپ‌ها میتوانند برای چند سال گردش خون را حمایت کنند. پیشرفت تکنولوژی هم اکنون این پمپ‌ها را بعنوان یک درمان بسیار موفق در زمینه نارسایی سمت چپ قلب معرفی کرده است و در مواردی این پمپ‌ها جایگزین پیوند قلب میتوانند باشند. در مورد تصمیم گیری برای تعبیه پمپ و مراقبت‌های پس از آن نیاز به مشاوره با تیم متخصص متشکل از جراح قلب، فوق تخصص نارسایی قلب، بیهوشی قلب، تکنیسین گردش خون و پرستار میباشد.
٣- قلب مصنوعی:
تکنولوژی قلب مصنوعی (Total Artificial Heart) با بهره گیری از تجارب پمپ‌های کمکی قلب و با هدف حمایت از بیماران نارسایی قلب پیشرفته به دنیای جراحی قلب معرفی شده است. هرچند نتایج مطالعات این قلب‌ها امیدبخش میباشد، ولی هنوز توسط انجمن‌های قلب و عروق توصیه نمیشوند و بایستی منتظر ادامه مطالعات در این زمینه بود.
